In Culemborg verzameld
De vermogende Elisabeth van Culemborg (1475–1555) liet bij haar overlijden een grote som geld na voor de ‘regte armen’. Daarmee werd in 1560 in Culemborg een weeshuis gebouwd dat tot halverwege de twintigste eeuw dienst zou doen. In de loop der eeuwen bood het weeshuis ook onderdak aan een groeiend aantal waardevolle schilderijen.
Er hingen zowel schilderijen die door het weeshuis zelf waren besteld, als kunstwerken die hadden toebehoord aan de heren en graven van Culemborg. Door onder meer godsdienststrijd en oorlogshandelingen kwamen diverse kunstschatten uit het kasteel, de kerk en de grafelijke residentie in het weeshuis terecht. In de meisjesvleugel is de collectie nu onderdeel van het Elisabeth Weeshuis Museum.
Het (kunst)historische belang van deze verzameling, die grotendeels uit portretten uit de periode 1500-1800 bestaat, werd enkele jaren geleden opnieuw onderkend. Kunsthistoricus Margot Leerink (MA, 1992) deed in 2018 in opdracht van het museum met een beurs uit het Ekkart Fonds van de Vereniging Rembrandt voor het eerst uitgebreid onderzoek. Zij onderzocht onder andere hoe, waarom en wanneer de schilderijen in het weeshuis terechtkwamen.
In dit boek beschrijft zij een voor Nederland unieke collectie.
In Culemborg verzameld. Schilderkunst uit kasteel en weeshuis (1500-1800) Margot Leerink, met een bijdrage van Lysanne Versteegh Primavera pers, Leiden. Paperback, 2019, 136 blz., ISBN 978-90-5997-303-9 . Te koop in de museumwinkel en bij Tomey.