Koerbagh-cyclus 2020
Digitale lezingen en terugblik

Terugblik Koerbagh-project

Vanaf Maart 2020 werd ons Voet-programma helemaal in de war geschopt. De Fransche School op slot. We weken uit naar de veel ruimere zaal van het Stadhuis, maar dat deden we maar één keer, ter opening van het Koerbagh-project, dat we met kunst- en vliegwerk toch rond kregen. We hadden ons er op verheugd en de samenwerking met het Spinozahuis in Rijnsburg was een genoegen. Voor Voet was dit een doordachte manier om een Voetnoot, tentoonstelling, leesclubs en lezingen allemaal rond een thema, een man – Adriaan Koerbagh – te groeperen. Tentoonstelling in de kapel, maar dat bleek nu de corona-uitgang van de bibliotheek te zijn. Iedere middag die we open konden zijn waren vrijwilligers als suppoost beschikbaar. (Dank). Voordeel: veel mensen die langs liepen, we telden 275 bezoekers, mensen die rondkeken, vragen stelden en niet snel doorliepen. Nadeel: het werd steeds kouder met die open deur. En het aantal dagen dat de bieb open was varieerde ook. Jammer.

Wilt u de tentoonstelling nog zien? Van 16 september tot 19 december 2021 zal deze waarschijnlijk te zien zijn in Amsterdam bij de Embassy of the Free Mind.

Bij de expositie ‘Adriaan Koerbagh (1633-1669) Eerherstel voor een dwarse denker’ hier in Culemborg zijn vier keer lezingen aangeboden. Ook is een speciale Voetnoot uitgebracht.

5 september 2020 Opening

Bij de opening was het aantal bezoekers beperkt tot 60 personen. Van deze middag is een videoregistratie gemaakt, op internet (YouTube) geplaatst en 417 maal bekeken. Op die registratie ziet u de bijdragen van Nelleke Noordervliet, Frank Mertens, Hannah Laurens, stadsdichter Ria van Koppen en burgemeester Gerdo van Grootheest. Jan Jaap Sorber en Annelies van Sterkenburg sloten af met een ballade.

Bekijk hier video 1

13 oktober 2020 Lezingen Israel en van Heertum

Jonathan Irvine Israel: ‘Adriaan Koerbagh, een tragische held’

De bekende historicus Jonathan Israel besprak Koerbagh en de zogenaamde ‘Radicale Verlichting’, in het Engels (vertaling beschikbaar) via een live online- verbinding.
Jonathan Israel schreef toonaangevende boeken over de Tachtigjarige Oorlog, de Republiek en de Radicale Verlichting. De in verhouding tolerante Republiek was het toneel van soms heftige disputen over geloofsleer, politiek en wetenschap. Een kleine groep denkers probeerde los te komen van de oude filosofie en theologie. Die stroming wordt wel de ‘Radicale Verlichting’ genoemd.
In 1995 verscheen zijn monumentale geschiedenis van de Nederlandse Republiek: The Dutch Republic: Its Rise, Greatness, and Fall, 1477-1806, binnenkort weer in een Nederlandse jubileumeditie verkrijgbaar.

Over de tijd van Koerbagh schreef hij drie boeken: ‘Democratische verlichting’, ‘Radicale verlichting’ en ‘Verlichting onder vuur’. Hij schetst in zijn lezing het leven en het denken van Koerbagh tegen de achtergrond van zijn tijd als een van de pioniers van de Radicale Verlichting.

Cis van Heertum: ‘In het comptoir van de auteur van Bloemhof en Ligt’, een boekgeschiedenis rond de gebroeders Koerbagh.

Een comptoir, dat is een kantoor of schrijfkamer. Daar hadden de gebroeders Koerbagh hun boeken staan die ze in de loop van de tijd verzameld hadden. Daar werd waarschijnlijk ook Bloemhof en delen van Ligt geschreven. “Toon mij uw boekenkast en ik zal zeggen wie u bent”. In deze lezing plaatst Cis van Heertum de gebroeders in de boekproductie van hun tijd.

Cis van Heertum studeerde Engels en is na haar promotie gaan werken bij de British Library. Terug in Nederland werd zij conservator van de Bibliotheca Philosophica Hermetica collectie in Amsterdam, waar onze Koerbagh tentoonstelling volgend jaar te zien is. Daarnaast is zij actief als vertaler en redacteur. Zij bereidt nu een selectie uit Bloemhof voor, die volgend jaar gaat verschijnen, met de hand gezet en gedrukt door Hans Buddendijk.

Jonathan Israel kon vanwege coronabeperkingen niet naar Nederland komen. Van zijn presentatie is een videoregistratie gemaakt, gevolgd door de lezing van Cis van Heertum. Het aantal views van deze video was op de site van Voet 117 en op YouTube 264.

Bekijk hier video 2

Inhoud van de video:
00:00 Intro
00:40 Voorwoord Hans Saan; voorzitter van Voet van Oudheusden
05:38 ‘A tragic Hero’ Jonathan Israel
53:15 ‘In het comptoir van de maker van ‘Bloemhof’ en ‘Een Ligt’ Cis van Heertum
1:20:30 Afsluiting

Voor wie dat wil is hier ook nog een engelse en een nederlandse tekst van de lezing van Jonathan Israel beschikbaar.

3 november 2020 Leeuwenburgh en Laurens

Dr. Bart Leeuwenburgh is universitair docent in de geschiedenis van de wijsbegeerte. In 2013 publiceerde hij ‘Het noodlot van een ketter’, een biografie over de zeventiende-eeuwse vrijdenker Adriaan Koerbagh.

Hannah Laurens is de projectcoördinator van de tentoonstellingscyclus. Zij schreef voor dit project een compacte introductie op het denken van Koerbagh: ‘De rede: bron van geluk voor iedereen. Inleiding tot de filosofie van Adriaan Koerbagh (1633-1669)’. Zij schreef ook de tekst van de Voetnoot.

Klik hier voor video 3 

Inhoud van de video:
00.00 Inleiding door voorzitter Hans Saan
03.50 Lezing door Bart Leeuwenburgh
45.30 Lezing door Hannah Laurens
1.14.30 Einde

Lezing A. Vossepoel

Om de vrijwillige supposten in te werken zette Albert Vossespoel voor ons nog  eens de belangrijkste punten van zijn leven en werken op een rijtje. Hij stelde ons zijn bijzonder informatieve powerpoint ter beschikking. Die gaven we ook door via Voet voor Thuis 9. Die lezing vind u hier.

Voetnoot en bronnen

Bij de Voetnoot over Koerbagh is een overzicht van achtergrondliteratuur aangeboden. Die vindt u hier.